قتل های خانوادگی یکی از محورهای آزاردهنده در زمینه جنایت هاست که علاوه بر عوامل روانی و عمومی علت های ویژه ای نیز دارند. بروز قتل یکی از ناهنجاری های رفتاری در جامعه است که آثار و عواقب آن علاوه بر افراد درگیر در ماجرا دامنگیر مابقی اعضای خانواده نیز شده و آثار ناخوشایند اجتماعی آن به عنوان نقطه تاریکی در سوابق خانوادگی قاتل و مقتول ثبت و ضبط می گردد.
این درحالی است که کاهش آستانه تحمل، خشم، دشمنی و سوابق تیره ذهنی در کنار علت های محیطی و اجتماعی زمینه بروز جنایت رافراهم می سازد.
قتل های خانوادگی یکی از ناهنجار های آزاردهنده اجتماعی است که نظر کارشناسان و دست اندرکاران را به خود جذب نموده و به مرحله هشدار و اعلام خطر رسانده است. در این گونه جنایات چه زن یا شوهر قاتل یا مقتول باشند، ماهیت رفتاری این فرآیند به ضعف مدیریت کنترل رفتار و ناتوانی در مهار کردن هیجان های روحی بازمی گردد.
در این پرونده خاص با وجود زمینه های منفی قبل از ازدواج، یک زن و مرد با یکدیگر پیمان زناشویی بسته و زیر یک سقف قرار می گیرند. اما بروز کشمکش های رفتاری از ابتدای یک زندگی و به خاطر اعتیاد شوهر، نشانه تلخی از ناپایداری این زندگی می باشد.
حال آنکه در بسیاری از جنایت های خانوادگی، فشارهای محیطی و خانوادگی در جهت پیشگیری از طلاق عامل اصلی تشدید تضادها بوده است.
همان طور که در مکتب اسلام در زمینه ازدواج توصیه های مهمی شده اما تاکید هم گردیده که در صورت فراهم نبودن زندگی بی دغدغه و بروز کشمکش های زندگی، والدین هر دو طرف و ریش سفیدان و معتمدان در صورتی که مطمئن هستند مشکلات طرفین قابل حل می باشد با ارائه مشاوره های درست آنها را به اصلاح کاستی های زندگی مشترکشان راهنمایی کنند. از سویی دیگر خانواده هایی که هر بار از بروز طلاق فرزندشان جلوگیری نموده اند بدون آن که علت طلاق را ریشه یابی کنند، بدانند که باعث بروز اختلاف های بیشتر بین آنها شده اند.
همچنین اعتیاد اصلی ترین دلیل بروز تضادهای رفتاری در روابط زناشویی است. در این پرونده نمی دانم که آیا همه خانواده دختر از اعتیاد داماد مطلع بوده اند یا خیر؟ اما اگر اطلاعی در این زمینه نداشته اند ضعف فرآیندهای مقدماتی برای ازدواج دختر قلمداد می گردد. ولی اگر از اعتیاد داماد مطلع بوده اند باید گفت متاسفانه خودشان نیز به این جنایت دامن زده اند چرا که ناتوانی های جنسی، کاستی های مالی، پریشان رفتاری، تضادهای رفتاری و روانی از سوی افراد معتاد نخستین مرحله بروز اختلاف است و اگر نوع اعتیاد به روانگردان و یا مواد مخدر تمایل یافته باشد در این صورت زندگی زناشویی تبدیل به جهنم سوزان اختلافات ناشی از توهم، بددلی و عدم کنترل رفتار از سوی مرد می شود.
در صحنه واقعی همانند این پرونده بروز اختلافات کلامی و تبدیل شدن آن به درگیری های فیزیکی باعث بیرون رفتن زن در سوز و سرما شده و او را به نقطه جوش بحران روانی کشانده است. حال اگر مرد معتاد نبود و در وضعیت رفتاری مناسبی قرار داشت و تنها در آن لحظه با یک لبخند عذرخواهی کوچکی می کرد این ماجرا به خوبی خاتمه می یافت، اما اعتیاد سد محکمی بر بروز این روابط و در نهایت درگیری فیزیکی، تهدید کلامی و استفاده از سلاح سرد شده است.
بدین ترتیب، در کشمکش های فیزیکی چاقو به بدن مرد فرورفته و دفتر زندگی وی را برای همیشه بسته است. در این جنایت هر چند تمهیدات و مقدمات دال بر اراده قبلی و زمینه چینی وجود ندارد اما به دلیل بدرفتاری مرد و اختلاف های شدید زناشویی، قتل رخ داده است. از سوی دیگر افرادی که این زوج را به خودداری از طلاق تشویق می نمودند، اکنون باید جوابگو باشند که طلاق و بازگشت به دفترخانه بهتر بود یا چوبه دار و بسته شدن زندگی این زن و مرد.
همچنین براساس ۳۰ سال تجربه میدانی باید بگویم جوانان و خانواده هایشان در هنگام ازدواج، تنها به آزمایش های معمول قبل از ازدواج اکتفا نکنند بلکه تداوم آشنایی تحت شرایط معقول و شرعی قبل از ازدواج به مدت یک سال باید در کنار آزمایش های نشانه شناسی قرار گیرد.
در همین راستا، اگر اعتیاد، ناتوانی های جنسی و یا خدای ناخواسته ضعف رفتاری و صداقت دلایل اختلافات باشد بزرگترها به جای توصیه به ادامه زندگی در کنار هم بخصوص آن که پای فرزندی هم در میان نباشد باید از آنها بخواهند تا زودتر از هم جدا شوند.
آن طور که آمارها نشان می دهد، حدود ۶۷ درصد قتل های خانوادگی براساس اختلاف های زناشویی است که فاقد مقدمات لازم برای وقوع بوده اند. بنابراین آموزش مهارت های زندگی به جوانان قبل از ازدواج، بخصوص مدیریت کنترل رفتارهای هیجانی و مهار خشم مهمتر از جهیزیه و مهریه بوده و می توان از این وقایع تلخ جلوگیری کرد.
به همین خاطر بیان این گونه حوادث تلخ بدون کالبدشکافی موجب بروز ناهنجاری های رفتاری گردیده است. از این رو، روش روزنامه در اطلاع رسانی این قبیل پرونده ها بسیار پسندیده می باشد که عامل اصلی اختلاف را معرفی می کند. امیدوارم این روش به عنوان الگویی برای رسانه های دیگر باشد تا شاهد جرایم تلخ کمتری در سطح جامعه باشیم.
٭ آسیب شناس مسائل اجتماعی و مدرس دانشگاه
منبع خبر : روزنامه ایران
